Αρχιτέκτονας: Mηχανική Σύσταση του εδάφους και τρόποι βελτίωσης της.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη των φυτών του κήπου μας αποτελεί το ‘'κατάλληλο'' έδαφος. Ως κατάλληλο θεωρούμε εκείνο το έδαφος που είναι γόνιμο, που παρέχει θρεπτικά στοιχεία στο φυτό, του προσδίδει την απαραίτητη υγρασία και τις κατάλληλες συνθήκες αερισμού...χαρακτηριστικά τα οποία καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την υφή του εδάφους, δηλαδή τη μηχανική του σύσταση ή την κοκκομετρική του σύσταση όπως αλλιώς ονομάζεται.

Πιο συγκεκριμένα, η μηχανική σύσταση του εδάφους αναφέρεται...

Στο χαρακτηριστικό εκείνο του εδάφους που σχετίζεται με το μέγεθος των σωματιδίων(κόκκων) που το αποτελούν και ορίζεται ως η εκατοστιαία αναλογία της άμμου(S),της ιλύος(Si),και της αργίλου(C) στο σύνολο της λεπτής γης.
Άμμος: Παρουσιάζει μειωμένη ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Λόγω μεγάλης ταχύτητας διάχυσης του νερού μέσα στην άμμο δημιουργούνται καλές συνθήκες αερισμού και στράγγισης για την ανάπτυξη των φυτών.
Ιλύς: Έχει αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού αλλά μειωμένη ικανότητα συγκράτησης θρεπτικών στοιχείων. Προκαλεί δυσμενείς συνθήκες αερισμού για την ανάπτυξη των φυτών.
Άργιλος: Παρουσιάζει αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Λόγω μειωμένης ταχύτητας διάχυσης του νερού μέσα στην άργιλο προκαλεί δυσμενείς συνθήκες αερισμού για το φυτό.

Κατηγορίες εδαφών ανάλογα με τη μηχανική τους σύσταση...

Τα εδαφολογικά εργαστήρια ταξινομούν τα εδάφη σε 12 κατηγορίες κοκκομετρικής σύστασης, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής της άμμου, αργίλου, ιλύος στο έδαφος.
Οι 12 αυτές κλάσεις εδαφών καταλαμβάνουν ορισμένη θέση και χώρο σε ένα ισοσκελές τρίγωνο το οποίο ονομάζεται τρίγωνο μηχανικής σύστασης των εδαφών.

Οι τρεις βασικότερες κατηγορίες εδαφών είναι τα αμμώδη ή ελαφρά εδάφη, τα πηλώδη ή μέσης σύστασης και τα αργιλώδη ή βαριά εδάφη, με ιδιότητες ανάλογες των ποσοστών άμμου, αργίλου, ιλύος που περιέχουν.

Αμμώδες έδαφος:    αμμώδες(Sandy)
                               αμμοπηλώδες (Sandy loam)

Πηλώδες έδαφος:    πηλοαμμώδες(Loamy sand)
                               αμμοαργιλοπηλώδες(Sandy clay loam)
                               πηλώδες(Loam)
                               ιλυοπηλώδες(Silty loam)
                               ιλυοαργιλοπηλώδες(Silty clay loam)
                               ιλυώδες(Silt)

Αργιλώδες έδαφος: αργιλοπηλώδες(Clay loam)
                                ιλυοαργιλώδες(Silty clay)
                                αργιλοαμώδες(Sandy clay)
                                αργιλώδες(Clay)

Τομή εδάφους

Αμμώδες έδαφος                               Αργιλώδες έδαφος

Βελτίωση μηχανικής σύστασης εδάφους...

Τα περισσότερα προβλήματα στην ανάπτυξη καλλιεργειών παρουσιάζονται στα εδάφη με ακραίες συνθήκες μηχανικής σύστασης (αμμώδη-S,LS ή αργιλώδη-C),αλλά και σε εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα ιλύος(Si).
Τα αμμώδη εδάφη πρέπει να αρδεύονται επαρκώς και να λιπαίνονται ορθολογικά με συχνές και μικρές δόσεις.
Στα αργιλώδη εδάφη πρέπει να γίνεται κατεργασία του εδάφους(όργωμα),όταν το έδαφος έχει την κατάλληλη υγρασία(βρίσκεται στο ρώγο του) για να επιτευχθεί βελτίωση του αερισμού και της αποστράγγισης.
Μία ακόμη μέθοδος βελτίωσης για τα αργιλώδη και πηλώδη εδάφη αποτελεί η προσθήκη ποταμίσιας άμμου ή περλίτη στο επιφανειακό χώμα.
Γενικότερα, την ανάπτυξη των φυτών ευνοεί η προσθήκη τύρφης(οργανικό υλικό) ή περλίτη στο έδαφος. Τα υποστρώματα αυτά παρουσιάζουν αυξημένη ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων, βελτιώνουν τον αερισμό και την αποστράγγιση και για το λόγο η προσθήκη τους στο έδαφος προτείνεται ως άμεση πρακτική βελτίωσής του.

Αγγελακοπούλου Παρασκευή,
Γεωπόνος Γ.Π.Α.